Teilhard de Chardin - zijn Leven, zijn werken, zijn betekenis

Stichting Teilhard de Chardin Nederland

PIERRE TEILHARD DE CHARDIN
(1881-1955)

ZIJN LEVEN, ZIJN WERKEN
EN DE BETEKENIS VAN ZIJN VISIE OP EVOLUTIE
VOOR ONZE TOEKOMST

De Franse bioloog, natuurkundige en filosoof Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955) ontwikkelde een theorie over evolutie. Deze was gebaseerd op zijn wetenschappelijk werk en zijn praktische veldwerk als paleontoloog, vooral in China. In dit werk wordt al geanticipeerd op de culturele evolutie die nu plaatsvindt via onze communicatietechnologie. De schepping van onze wereld is niet voltooid, maar ligt in de handen van ieder van ons persoonlijk. Het hangt van onze eigen inspanningen af wat de toekomst zal brengen: een totale ineenstorting of onze vereniging - met behoud van wat ons zo uniek maakt - op het punt Omega. Het bewustzijn van de goddelijke kern in ieder van ons wordt symbolisch uitgedrukt in de verschijning van Christus. Vanaf dat moment is de wordingsgeschiedenis van de mens (de antropogenese) omgeslagen in de wording van Christus (de christogenese). De kerk van Rome hield de publicatie van deze gedachten tegen. Na zijn dood droegen zijn vrienden zorg voor het uitgeven van Teilhards werk. Zijn boek Het verschijnsel mens is in de hele wereld bekend geworden.

Alleen mensen boven de zestig zal de naam Teilhard de Chardin in Nederland tegenwoordig nog bekend in de oren klinken. Rond 1960 echter trokken lezingen over zijn werk volle zalen. Zij werden gehouden door Theo Smits, directeur van de hogere pedagogische school 'Magister vocat' en secretaris van de Raad van Kerken in Amsterdam. Onder zijn bezielende leiding ontstonden in ons land ook een groot aantal studiegroepen rond de persoon en het werk van Teilhard. Dhr. Smits overleed kort na de oprichting van onze Stichting in 1994. Dankbaar gebruikten wij zijn lezingen al die jaren als een eerste inleiding op het werk van Teilhard de Chardin. Ko Kleisen, leraar Nederlands en directeur van een scholengemeenschap in Rijswijk en lid van een gespreksgroep aldaar rond de filosoof Alfred North Whitehead, publiceerde in ons blad GAMMA het artikel 'Pierre Teilhard de Chardin - een pelgrim van de toekomst'.

Het meeste werk van Teilhard is in Nederland alleen nog antiquarisch verkrijgbaar. In wetenschappelijke publicaties wordt hij echter steeds meer aangehaald. Ook in de beweging New-Age en New-Thought wordt hij vaak genoemd. Doordat hij het begrip 'noösfeer' introduceerde, zien velen in hem de vader van cyberspace. Noösfeer duidt namelijk op 'de denkende laag rond de aarde'. Het woord stamt van het Griekse nous, dat geest betekent. Op internet refereren dan ook veel websites aan zijn werk.

  • Werken Teilhard de Chardin: Nederlands - Engels - Duits - Frans
  • De spiritualiteit van Teilhard de Chardin ter ondersteuning bij een hedendaagse oriëntatie door Raimund Badelt [Deze tekst is de vertaling van een proefschrift, dat de auteur in december 2013 voorlegde aan de Theologische Fakultät der Universität Salzburg in Wenen ter verkrijging van de graad van Master of Advanced Studies – MAS (Spiritual Theology)]
  • Secundaire literatuur(bibliografie)